Vergrijzing betekent sterk dalende volume in retail

De gemiddelde koopfrequentie van niet-dagelijkse producten is bij de 65-plussers substantieel lager dan bij de jongere generaties. Dit komt doordat ouderen veel producten al in hun bezit hebben en gemiddeld veel langer met een product doen. Het gevolg hiervan is dat het volume, oftewel het aantal producten dat door winkels verkocht wordt, onder invloed van vergrijzing sterk daalt. Veel sectoren worden hierdoor getroffen. De sectoren kinderkleding, multimedia & entertainment, speelgoed, sport, mode, schoenen en wonen worden het hardst geraakt. Voor optiek en boeken geldt dat ze zich mogen verheugen op stijgende volumes. Indien ouderen producten kopen, geldt voor veel sectoren wel dat het gemiddeld besteed bedrag hoger ligt. Dit compenseert de daling in volumes niet waardoor veel sectoren ook met dalende omzetten geconfronteerd worden. Naast de hierboven al genoemde sectoren worden ook elektronica en sieraden hierdoor geraakt. 

Onlangs kwamen het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) naar buiten met het bericht dat het aantal inwoners tussen 2015 en 2030 met bijna 950.000 groeit. Dit is goed nieuws voor de omzetpotentie van retail. Het zijn vooral de grote steden en in mindere mate de middelgrote steden die hiervan profiteren. In hetzelfde bericht geven ze ook aan dat Nederland verder vergrijst en dat de verschillen steeds groter worden. In kleinere gemeenten loopt het aandeel 65-plussers in 2030 op tot 26% of meer. Het gevolg is dat vergrijzing vooral lokaal een sterke impact heeft op retail. Hoe hoger het aandeel 65-plussers in een gemeente is, hoe groter de daling van volumes en omzetten is onder invloed van vergrijzing. Het zijn vooral winkels in winkelgebieden in Zeeland, Zuid-Limburg, Noordoost Groningen, Drenthe en Twente die zich zorgen moeten maken. Tot nu toe wordt in de berekening van het omzetpotentieel van verzorgingsgebieden door retailers, gemeenten en ontwikkelaars niet of nauwelijks rekening gehouden met de impact van vergrijzing. Voor een gezonde toekomst van het winkellandschap is dat absoluut noodzakelijk.

32% van de Nederlanders van 25 t/m 85 jaar verwacht dat de financiële situatie van het huishouden over 5 tot 10 jaar (veel) slechter wordt. Van alle generaties zijn de 65-plussers het meest pessimistisch. Maar liefst 53% van de ouderen verwacht dat de financiële situatie verslechtert. Daarom is het niet verwonderlijk dat indien Nederlanders meer te besteden hebben 25% dit gaat gebruiken om te sparen en 25% om schulden af te lossen. Consumenten van 25 t/m 44 jaar doen dit het meest maar ook voor c.a. 20% van de 65-plussers geldt dat ze gaan aflossen en/of sparen. Indien het geld de economie inrolt zal het vooral besteed worden aan uitjes en leuke dingen doen (13%) en vakanties (11%). Non-food retail profiteert nauwelijks aangezien nog geen 2% meer zou gaan uitgeven aan winkelen en niet-dagelijkse aankopen.

Het IMF waarschuwt dat door vergrijzing de groei van de wereldeconomie zal stagneren. Nederland staat op de 21 plaats van vergrijzende landen. Dit betekent dat onze nationale economie bovengemiddeld zal stagneren. Daarom is het absoluut noodzakelijk dat in retail voldoende aandacht geschonken wordt aan vergrijzing en hier in beleid en strategie rekening mee gehouden wordt.

Voor Q&A is dit aanleiding geweest een uitgebreid onderzoek te verrichten naar het thema vergrijzing. De resultaten en conclusies zijn verwerkt in de rapportage ‘De impact van vergrijzing op non-food retail’.

Download de preview hier. (Let op: het volledige rapport kan tegen betaling worden gedownload via Q&A Research.)