Arbeidsmarktrapportage – Zelfstandigen en loondienst

De detailhandel bood in 2020 werk aan circa 873 duizend werkzame personen, waarvan zo’n 400 duizend personen werkzaam in de food (fysiek en web samen) en ruim 400 duizend in de non-food (fysiek en web samen). De webwinkels (food en non-food) dragen voor 6% bij aan de totale werkgelegenheid. Dit is echter exclusief de ‘online’ medewerkers werkzaam bij de in-wezen-fysiek georiënteerde winkels met tevens een webshop. Het aandeel personen dat zich actief bezig houdt met de online activiteiten binnen deze in-wezen-fysiek georiënteerde winkels is niet bekend.   

Onder werkenden vallen alle werknemers op de loonlijst en zelfstandigen. Binnen de detailhandel zijn circa 122 duizend zelfstandigen/dga’s actief. Grofweg 1 op de 10 zelfstandigen betreft een directeur-grootaandeel houder (DGA).

In absolute aantallen brengen de volgende branches de meeste zelfstandigen voort binnen de detailhandel: non-food webwinkels (24 duizend), ambulante handel, modezaken, woon-en verlichtingszaken (circa 8000). In relatieve zin ligt het aandeel zelfstandigen (versus loondienst medewerkers) hoog in de branches ambulante handel (65%), CD-zaken (59%), muziekzaken (55%), non-food webwinkels (50%), dierenspeciaalzaken (46%).

De gemiddelde leeftijd van zelfstandigen/dga's ligt in de meeste branches boven de 50 jaar. Het hoogst ligt de gemiddelde leeftijd bij de branches: huishoudelijke artikelen- en hobbyzaken (58 jaar); muziek (58) en cd-zaken (57); tankstations (56) en tuincentra (54).  De gemiddelde leeftijd ligt het laagst bij de webshops non food (41) en wbshops food (42) en de brood- en banketzaken (47).

De gemiddelde leeftijd van personen werkzaam in loondienst ligt in de detailhandel food (fysiek en web) op 26 jaar. In de non-food (fysiek en web) ligt de gemiddelde leeftijd op 34 jaar. Bij supermarkten (24), drogisterijen en huishoudelijke artikelzaken en hobbywinkels en speelgoedzaken (29) ligt de gemiddelde leeftijd het laagst. Hoge gemiddelde leeftijden zien we bij loondienst medewerkers in de muziekwinkels (43), tankstations (40), boekhandel en gemakszaken (40) en juweliers (30).

Slechts in een viertal branches is de vrouwelijke zelfstandige in de meerderheid; in de branche modezaken (66% vrouw),  parfumerieën en cosmetica (60%), drogisterijen (54%) en bloemenwinkels (53%). Kijken we naar de personen in loondienst, dan is in veel branches het merendeel van het vrouwelijke geslacht.

 In het algemeen ligt het opleidingsniveau van zelfstandigen/dga's hoger dan van de personen in loondienst, enkele branches uitgezonderd. Bijna tweederde van het in absolute zin kleine aantal zelfstandigen/dga's werkzaam bij warenhuizen heeft hoger onderwijs genoten. Ook webwinkels food (41%) en non-food (35%) kennen relatief veel hoger opgeleide zelfstandigen/dga's. Bij de personen in loondienst werken relatief veel hoger opgeleiden bij non-food webwinkels (34%), cd-winkels (30%) food- webwinkels (21%) en muziekwinkels (21%). De supermarkten (25%) en drogisterijen (22%) kennen relatief veel personen in loondienst die (vooralsnog) alleen primair onderwijs hebben voltooid.

Zelfstandigen/dga's van warenhuizen hebben gemiddeld het hoogste contractuele bruto inkomen, gevolgd door zelfstandige/dga's werkzaam in de branche opticiens en tankstations. Opvallend is het relatief lage bruto inkomen van zelfstandigen/ dga's met een webwinkel en muziekwinkels. Hier ligt het gemiddelde bruto inkomen van personen in loondienst hoger dan het inkomen van een zelfstandige.

Meer informatie over de arbeidsmarkt detailhandel is te vinden in het retail data dashboard (tabblad Arbeidsmarkt) en onder de topic Arbeidsmarkt. 

Download hier het rapport