Is blockchain de game-changer waar de logistieke sector op gewacht heeft?

De wereldwijde supply chain wordt almaar groter en complexer, maar bedrijven hebben vaak niet de juiste tools om deze enorme groei bij te benen. Als gevolg hiervan krijgen ze steeds meer te maken met operationele inefficiënties, fraude en verspilling — problemen die niet alleen invloed hebben op alle partijen in de toeleveringsketen, maar ook op onze samenleving in het algemeen. En vanwege de kosten voor tussenpersonen krijgen bijvoorbeeld kleinschalige voedselproducenten vaak niet de juiste prijs voor hun producten. Dat is niet alleen rechtstreeks van invloed op hun winst; ook consumenten worden hierdoor nadelig beïnvloed — ze betalen namelijk hogere prijzen voor producten waarvan ze de oorsprong en authenticiteit niet kennen. Gelukkig is er nu dankzij blockchain een manier om de supply chain te stroomlijnen. Blockchain, de technologie achter Bitcoin, heeft zijn nut in de financiële sector al bewezen en zou ook in de logistiek tot enorme verbeteringen kunnen leiden.

Er zijn verschillende redenen waarom blockchain uitermate geschikt is voor toepassingen in de supply chain. Deze technologie maakt bijvoorbeeld een grote mate van transparantie mogelijk, iets waar het in deze sector vaak aan ontbreekt. Volgens een onderzoek van de Duitse logistieke dienstverlener Hermes is meer dan een derde van de logistieke professionals van mening dat blockchain de samenwerking tussen leveranciers en klanten kan verbeteren. Alle transacties worden op één plek vastgelegd, waarna de informatie niet meer kan worden gewijzigd of gewist. Op deze manier hebben alle belanghebbenden — van verladers en vrachtmakelaars tot verzekeringsmaatschappijen en klanten — te allen tijde toegang tot informatie over een product, levering of proces.

Slimme contracten zijn een van de meest veelbelovende toepassingen van blockchain-technologie. Dit zijn in feite “automatisch uitvoerbare coderegels die zijn opgeslagen op een blockchain”. De meeste bedrijven maken nog steeds gebruik van papieren contracten, maar met slimme, digitale contracten kun je betalingen automatiseren. Bijvoorbeeld wanneer een transporteur een zending bij een specifiek magazijn afgeleverd heeft, wordt er via het slimme contract automatisch een betalingsopdracht uitgevoerd. Dit systeem zorgt ervoor dat er geen tussenpersonen meer nodig zijn en maakt korte metten met onduidelijkheid en resulterende conflicten.

Blockchain lijkt de heilige graal van de logistieke sector en dat is ook de reden waarom steeds meer bedrijven deze technologie willen implementeren. Volgens marktonderzoeksfirma MarketsandMarkets zal de markt voor blockchain in de logistieke sector naar verwachting groeien van $145 miljoen in 2018 tot $3,3 miljard in 2023.

Volgens marktonderzoeksfirma MarketsandMarkets groeit blockchain in de logistieke sector naar verwachting van $145 miljoen in 2018 tot $3,3 miljard in 2023.

Om hun marktaandeel te vergroten, sluiten veel bedrijven zich aan bij de Blockchain In Transport Alliance (BiTA). Hoewel deze organisatie pas twee jaar geleden werd opgericht, is het nu al de grootste commerciële blockchain-alliantie met 500 leden uit 25 landen die jaarlijks meer dan $1 biljoen genereren. Ook bekende bedrijven, zoals UPS en FedEx, hebben zich bij BiTA aangesloten. Ze hebben allemaal hetzelfde doel: om de implementatie van blockchain-technologie in de logistiek te versnellen.

De organisatie Blockchain in Transport Alliance (BiTA) werd in 2017 opgericht, telt 500 leden uit 25 landen en genereert jaarlijks meer dan $1 biljoen.

Om dit te realiseren, richten alliantieleden zich op de ontwikkeling van industriestandaarden en op het verstrekken van voorlichting. Een van de nieuwste leden van BiTA is het in Canada gevestigde bedrijf LiteLink Technologies. Dit bedrijf werkt momenteel aan een end-to-end logistiek managementplatform dat gebruikmaakt van blockchain en kunstmatige intelligentie om korte metten te maken met geschillen in deze bedrijfstak en kosten terug te dringen. “LiteLink’s expertise in blockchain-applicaties helpt BiTA bij het ontwikkelen en implementeren van blockchain-standaarden”, aldus Chris Burruss, de voorzitter van BiTA.

Een ander bedrijf dat vastbesloten is om de logistieke sector efficiënter te maken, is het Zwitserse SkyCell. Het bedrijf is gespecialiseerd in de ontwikkeling van containers met temperatuurregeling voor de luchtvrachtindustrie. Maar dit zijn geen gewone containers. Ze worden gemonitord met blockchain om gevoelige goederen zoals biofarmaceutische geneesmiddelen te beveiligen. Het ontwikkelen van deze geneesmiddelen is gecompliceerd en tijdrovend, waardoor het productieproces in vergelijking met de productie van traditionele medicijnen veel duurder is. Biofarmaceutische geneesmiddelen zijn zeer gevoelig voor temperatuurschommelingen. Zelfs een minimale verandering in de omgevingstemperatuur kan het product inefficiënt maken of zelfs gevaarlijk voor de menselijke gezondheid.

Als deze producten gecompromitteerd raken kan dat leiden tot enorme financiële verliezen voor de medicijnfabrikanten. “Dit is typerend voor een farma-toeleveringsketen — superdure, missiekritieke bulkzendingen — waarbij je, als er iets fout gaat, wekenlange voorraad verliest”, zegt mede-oprichter en CEO van SkyCell, Richard Ettl. Om verlies te minimaliseren en de werking van het transportsysteem te verbeteren, heeft SkyCell een container met sensoren ontwikkeld die de geolocatie, vochtigheid en temperatuur monitort. Omdat de container verbonden is met een op blockchain gebaseerd cloudplatform, worden alle gegevens met betrekking tot elke container, inclusief douaneformulieren en informatie over de lading, opgeslagen op het systeem. Op deze manier kunnen fabrikanten en leveranciers een specifieke container makkelijk traceren en informatie over de inhoud in real time bekijken.

Geldbesparing was ook de reden waarom IBM en Maersk een partnership zijn aangegaan en een wereldwijd handelsplatform op basis van blockchain hebben ontwikkeld. Het TradeLens-platform verbindt belanghebbenden uit de wereldwijde toeleveringsketen met elkaar binnen één systeem, waardoor ze kosten kunnen besparen, papierwerk kunnen verminderen en zaken als veiligheid en transparantie kunnen verbeteren. Om ook op de lange termijn efficiënt te blijven, moet TradeLens volgens IBM en Maersk echter meer groeien en meer deelnemers aantrekken. Het werven van nieuwe leden gaat tot dusverre goed. Het platform wordt momenteel door meer dan 100 organisaties, douaneautoriteiten en transportbedrijven gebruikt. Bovendien zijn er al meer dan 392 miljoen shipping-transacties via het platform verlopen en dat aantal groeit dagelijks.

De douaneautoriteiten in Saoedi-Arabië hebben onlangs een pilot afgerond waarin hun nationale platform voor wereldwijde handel, genaamd FASAH, met TradeLens geïntegreerd werd. Saoedi-Arabië hoopt de handel op deze manier te stroomlijnen, douaneprocedures te automatiseren en klanten topservice te kunnen bieden. Ahmad bin Abdulaziz Al-Hakbani, de gouverneur van de Saoedische douane, vertelt: “Deze stap is in lijn met onze strategie en de 2030-visie van KSA. We willen ervoor zorgen dat het Koninkrijk Saoedi-Arabië een wereldwijde logistieke hub wordt door efficiënte handelspraktijken, klantgerichtheid, grensbeveiliging en het verbeteren van de kennisbasis van onze samenleving”.

Naast het efficiënter maken van de grensoverschrijdende handel kan blockchain retailers ook helpen om hun klantervaring te verbeteren. Neem Waltonchain bijvoorbeeld, een systeem waarin blockchain en het IoT met elkaar gecombineerd worden, waardoor bedrijven binnen de supply chain zaken beter kunnen coördineren. Retailers kunnen de RFID-tags van artikelen scannen en zo over elk product informatie vinden. Bijvoorbeeld over de oorsprong en de productie van het product maar ook over elke stap in het distributieproces.

In 2018 bracht Waltonchain, als resultaat van een samenwerking met het Chinese high-end kledingmerk Kaltendin, WTC Garment uit, een op blockchain-gebaseerd systeem waarmee retailers en klanten de authenticiteit van kleding kunnen verifiëren. Het systeem wordt beschouwd als “een revolutionaire toepassing van big data en IoT in de kledingindustrie”. Door RFID-technologie tijdens de productie en warehousing te implementeren wordt alle fabrieksinformatie direct op blockchain opgeslagen en kun je deze in real time monitoren. Wanneer kledingstukken bijvoorbeeld in het magazijn aankomen kunnen deze met RFID-handsets gescand worden waarna de informatie direct op de blockchain opgeslagen wordt. Naast het terugdringen van fouten en kosten stelt dit systeem retailers en klanten ook in staat om informatie over productoorsprong, materialen en ontwerp met een scanner te controleren, wat de winkelervaring een stuk slimmer maakt en het risico op nepmerken vermindert.

Namaak-merkartikelen worden overigens een steeds groter probleem. Volgens data van het Global Brand Counterfeiting Report 2018 werd de waarde van de namaakindustrie in 2017 geschat op $1,2 biljoen en naar verwachting zal deze markt in 2020 al $1,82 biljoen bereiken. Het feit dat er steeds meer namaakgoederen in omloop komen heeft een negatieve invloed op de omzet en de reputatie van merken — en met name luxemerken. Nepartikelen zijn met het blote oog dankzij geavanceerde productiemethoden haast niet meer van echt te onderscheiden. Maar het Zwitserse bedrijf Luxochain is vastbesloten om merken en klanten te helpen deze uitdagingen het hoofd te bieden en af te rekenen met de namaakindustrie. Het bedrijf heeft een nieuwe blockchain-service ontwikkeld die NFC-technologie (Near Field Communication) combineert met RFID (Radio Frequency Identification) en FPA (Finger Print Authentication). Deze service zal samen met Block ID gebruikt worden, een gecodeerd serienummer dat tijdens de productiefase in elk artikel wordt geïntegreerd. Dit nummer heeft een directe link met een uniek token dat is geregistreerd op de blockchain en niet meer gewijzigd of verwijderd kan worden. Via een smartphone-app kunnen klanten het artikel scannen en in een fractie van een seconde controleren of het product echt of nep is. Zodra de aankoop is gedaan, gebruiken winkeliers hetzelfde blockchain-systeem vervolgens om de eigendomsrechten over te dragen aan de nieuwe eigenaar. In geval van diefstal kunnen ze het product ook blokkeren.

Hoewel onze toeleveringsketen de afgelopen jaren enorm heeft geprofiteerd van de technologische vooruitgang, zijn er nog wel een aantal uitdagingen. Maar naarmate blockchain-technologie zich verder ontwikkelt, zal het ook in de logistieke sector steeds meer terrein winnen. Met blockchain kun je inefficiënties in supply chain management terugdringen en zelfs elimineren. Door tijdrovende, handmatige taken en processen te vervangen door digitale oplossingen, kunnen kleine bedrijven beter concurreren met grotere ondernemingen. Alle partijen die deel uitmaken van de toeleveringsketen — zoals fabrikanten, transportdiensten, detailhandelaren en consumenten — hebben in de toekomst dankzij op blockchain gebaseerde platformen toegang tot informatie over artikelen en leveringen waardoor fraude, namaak en diefstal beter voorkomen kunnen worden.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op de blog van Richard van Hooijdonk: https://www.richardvanhooijdonk.com/blog/is-blockchain-de-game-changer-waar-de-logistieke-sector-op-gewacht-heeft/