Paneldiscussie: Hoe moeten we omgaan met marktplaatsen?

Onder leiding van Kitty Koelemeijer, professor in marketing en retailing aan Nyenrode Business University, gaan platformexperts Rutger Wismeyer (PepsiCo), Emile Valkestijn (10XCREW en voorzitter van de expertgroep Marketplaces), Jorrit Steinz (ChannelEngine.com), Eduard Hoogenboom (bol.com) en Martijn Hos (Thuiswinkel.org) met elkaar en het publiek in gesprek over de opkomst en toenemende macht van marktplaatsen.

Wat speelt er nu?

Alle vijf de experts zijn het erover eens dat er veel speelt rondom retailplatformen. “Er is een spannende discussie gaande over het feit of marktplaatsen niet te machtig worden”, vertelt Eduard. “Maar de markt vraagt wel om dit soort oplossingen die bestellen makkelijker maken. Wellicht moeten er inderdaad grenzen worden gesteld aan de invloed van platformen, maar het belangrijkste in mijn ogen is dat er optimaal gebruik van wordt gemaakt.” Jorrit vult aan: “Naast de opkomst van marktplaatsen vind ik ook de ontwikkeling dat klikkanalen transformeren naar verkoopplatformen heel interessant. Zo kunnen mensen straks ook direct via Instagram en Google producten kopen en dit zorgt voor een enorme verschuiving die veel impact heeft op webwinkels.”

Als voorzitter van de ShoppingTomorrow-expertgroep heeft Emile vorig jaar met zijn mede-experts ook al gekeken naar hoe retailers het beste kunnen gaan verkopen via marktplaatsen. “Er ontstaat steeds meer een platformeconomie, dus het is goed als retailers hierop inspelen. Hierbij is het wel belangrijk dat zij platformen integreren in hun kanalenmix en ook niet alles op één marktplaats zetten. Het is beter om te spreiden in zowel verkoopkanalen als retailplatformen.”

Rutger werkt als Europe Head of Marketplaces voor PepsiCo en benadert marktplaatsen vanuit een ander oogpunt: dat van een merk. “Merken zagen aanvankelijk geen heil in retailplatformen, maar zien nu ook wat er gebeurt en bieden er steeds meer zelf hun producten op aan. De uitdaging die daarbij ontstaat, is hoe je dan om moet gaan met traditionele retailers, want dit zorgt natuurlijk voor spanning.”

Vanuit Thuiswinkel.org schoof Martijn Hos aan en hij zorgde voor nog een ander perspectief in de platformendiscussie: wat is de rol van overheden en belangenverenigingen? “Waar wij mee bezig zijn, is onder andere de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven ten opzichte van buitenlandse spelers. Hoe zorgen we ervoor dat we elkaar de tent niet uit vechten, maar dat we juist gaan samenwerken om elkaar te versterken.” 

Bestaansrecht van webwinkels

Vervolgens gooide Kitty de eerste stelling in de groep: “Als webwinkels niet snel hun businessmodel aanpassen, gaan ze failliet.” Martijn erkent dat digitalisering de retailketen flink heeft opgeschud en dat bedrijven ongeacht hun businessmodel (dus offline, online of marktplaats) continu over hun businessmodel moeten blijven nadenken om succesvol te blijven. Eduard vult aan: “Er zijn momenteel ongeveer 50.000 webshops in Nederland en het merendeel werkt al samen met een platform, zoals Google. Ze zullen heus niet allemaal omvallen, maar ze zullen ook zeker niet allemaal blijven bestaan. Ik denk dat meer dan de helft iets moet gaan doen aan hun businessmodel om te kunnen overleven.”

Kitty scherpt de vraag wat aan en vraag Eduard hoe deze stelling over tien jaar voor bol.com zou zijn. “Tien jaar is een lange tijd, zeker in e-commerce. De grote vraag voor ons is of wij dan nog steeds het grootste platform zijn of dat die plek is ingenomen door een buitenlandse speler. Wij moeten er dan in ieder geval voor blijven zorgen dat we het verschil blijven maken. Ons grote voordeel is dat wij de Nederlandse markt en klanten goed begrijpen en het is dus zaak deze kennis in te blijven zetten voor nieuwe dingen.”

Hierna ging de groep maar meteen over naar de stelling die eigenlijk als laatste was bedoeld: “Is Amazon in 2025 ook in Nederland het grootste retailplatform?” Jorrit: “Amazon heeft natuurlijk een enorme schaalgrootte, waardoor zij kunnen blijven investeren in innovatie. Maar tegelijkertijd gaan zij enorm lomp om met retailers en partners. Zo zijn ze slecht bereikbaar voor vragen en klachten. Hier ligt echt een kans voor bol.com om deze strijd te winnen in ons land.” Kitty beaamt dit: “Amazon groeit momenteel alleen nog in Duitsland en heeft moeite met landen waar al een groot platform is. Er is dus een reële kans dat ze in Nederland geen grote voet aan de grond krijgen.”

Gelijk speelveld

“Daarnaast zijn de wetgevers in Nederland en Europa druk bezig met regels die ook voor buitenlandse partijen als Amazon en Alibaba moeten gaan gelden”, vertelt Martijn. “Op dit moment kennen zij nog te veel voordelen, waardoor de concurrentiepositie van Europese bedrijven in het geding komt. Mede door onze lobbywerkzaamheden komt hier langzaamaan verandering in en ontstaat er een eerlijker speelveld.” Jorrit haakt hier op in: “De gevolgen van deze nieuwe wetten zijn al zichtbaar. Zo zijn wij bezig met Google Express, maar we merken dat zij vanuit de Verenigde Staten heel voorzichtig zijn met het uitrollen van deze service in Europa, terwijl de uitrol in de VS en Canada al wel in volle gang is. Google heeft hier natuurlijk al de nodige hoge boetes gekregen en die willen ze in het vervolg graag vermijden.”

“Toch moet er rekening blijven worden gehouden met de grote platformen uit de VS en China”, stelt Emile. “Zo is AliExpress al bezig met het voldoen aan lokale wetgeving door pakhuizen te openen in West-Europa en achteraf betalen mogelijk te maken. Er komt een enorme retailstrijd aan en wij zitten daar als klein land middenin. Dit gaat veel impact hebben op lokale retailers, dus het is essentieel om vooruit te blijven kijken en goed op deze ontwikkelingen in te spelen.”