Sport Toekomstverkenning: uitdagingen voor de sport

Bij gelijkblijvend sportbeleid kan Nederland in 2030 voor flinke uitdagingen komen te staan. De kans is groot dat top- en breedtesport verder uit elkaar groeien. Nederland wordt mogelijk voorbijgestreefd op ranglijsten en medailleladders; voor de supporters is er dan minder te juichen. Tegelijkertijd brengen technologische ontwikkelingen sportbeleving dichterbij, zoals Virtual en Augmented Reality. Voldoende lichaamsbeweging lijkt in 2030 nog niet vanzelfsprekend. Klassieke sportverenigingen kunnen onder druk komen te staan door minder leden en vrijwilligers. Moderne sportverenigingen bieden kansen voor het bevorderen van sociale participatie en gezondheid. Dat zijn enkele uitkomsten van de Sport Toekomstverkenning ‘Een sportiever Nederland’.

Welke van deze uitdagingen het belangrijkste is, hangt af van het perspectief op sport. Sport spreekt veel mensen aan, om verschillende redenen. Sommigen gaat het vooral om het verenigingsleven, anderen willen graag bewegen voor de gezondheid. Weer anderen vinden presteren belangrijk, en tot slot is er een groep die vooral wil meeleven met topsporters. Juist die diversiteit in perspectieven – in de Sport Toekomstverkenning samengevat als meedoen, bewegen, presteren en meeleven – maakt sport bijzonder.

In de beleidsvorming voor toekomstig sportbeleid kan het handig zijn om rekening te houden met deze verschillende perspectieven op sport. Dat is nu niet altijd het geval. In het sportbeleid van veel Nederlandse gemeenten staan vooral meedoen en bewegen centraal, met als achterliggende doelen meer sociale participatie en een betere gezondheid van burgers. Topsport speelt een bescheiden rol, sportevenementen alleen bij de grotere steden. Op internationaal niveau, bij mondiale sportorganisaties en mediabedrijven is het precies andersom. Daar gaat het naast topsport vooral om financiën, entertainment en kijkcijfers. Sociale participatie en aandacht voor gezondheid krijgen daar juist beperkt aandacht. Op deze wijze lijkt de sportwereld steeds meer in een spagaat terecht te komen.

De Sport Toekomstverkenning signaleert ook tientallen projecten waarin meerdere perspectieven tegelijkertijd worden aangesproken. Zo helpt een expertisecentrum in Almere kinderen en jongeren bij het ontdekken en verder ontwikkelen van hun beweeg- en sporttalenten. Ieder op zijn eigen niveau, dus inclusief topsport. En tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro konden mensen op het strand van Scheveningen zelf Olympische sporten beoefenen, om daarna samen op een groot scherm mee te leven met de sporters in Rio.

De Sport Toekomstverkenning verkent de toekomst van sport en bewegen in Nederland en is bedoeld om gedachten over de toekomst van sport en bewegen te scherpen en discussies te verhelderen en te ondersteunen. Het is uitdrukkelijk geen voorspelling. De verkenning is opgesteld voor ministeries en landelijke sportorganisaties, verenigingen, gemeenten en andere belanghebbenden. De uitkomsten helpen hen om samen met hun achterban discussies te voeren over de toekomst. De Sport Toekomstverkenning is een product van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport. Het projectteam heeft samengewerkt met experts en betrokkenen uit het veld van sport en bewegen.