Tweewielerspeciaalzaken, cijfers en trends

De elektrische fiets heeft een sterke opmars doorgemaakt en heeft in Nederland al een hogere omzet dan alle andere categorieën fietsen bij elkaar. Voor wat betreft verkoopaantallen is de elektrische fiets nog niet de grootste, maar er is sprake van een sterke groei (van een marktaandeel van 6% in 2007 naar 29% in 2016).

De Rabobank verwacht dat het aandeel van de elektrische fiets in zowel de omzet als de verkoopaantallen nog wel even door zal stijgen, maar niet meer zo hard als in de afgelopen jaren.

Klantreis afwisselender

De klantreis is afwisselender geworden. De klant gebruikt diverse oriëntatie- en aankoopkanalen, zowel on- als offline. Op dit moment wordt ruim 20% van alle aankopen online gedaan. Naar verwachting zal dit verder groeien naar 33% in 2020. Dit zal wel ten koste gaan van de individuele retailer. De Rabobank verwacht dat het aantal tweewielerspeciaalzaken op de lange termijn significant zal afnemen.

Nederlanders kopen steeds minder, maar wel duurdere fietsen. In 2007 werden er in Nederland 1,4 miljoen fietsen verkocht. In 2016 waren dit er nog maar 928.000.

Het aankoopbedrag is in dezelfde periode bijna verdubbeld, waardoor de totale waarde van de verkochte fietsen is gestegen van 845 miljoen euro in 2007 naar 937 miljoen euro in 2016 (zie Figuur 1).

Ook is de vraag naar fietsen veranderd. Zo is het marktaandeel van de elektrische fiets toegenomen van 6% in 2007 naar 29% in 2016. De omzet van elektrische fietsen is inmiddels hoger dan die van alle andere categorieën fietsen bij elkaar.

De Rabobank verwacht dat het aandeel van de elektrische fiets in zowel de verkoopaantallen als de omzet nog wel even door zal stijgen, maar niet meer zo hard als in de afgelopen jaren (zie Tabel 1).

Concurrentie tweewielerspeciaalzaken

De concurrentie is de afgelopen jaren sterk toegenomen, zowel van online fietsenwinkels, non-core retailers en (internationale) fabrikanten met directe verkoop.

Op dit moment heeft 85% van de winkels minder dan vijf werknemers. Aangezien er veel concurrentie is in een krimpende markt en het merendeel van de aanbieders kleine ondernemingen zijn, kunnen tweewielerspeciaalzaken moeilijk concurreren op prijs. Zij zullen zich moeten onderscheiden, bijvoorbeeld door het aanbieden van extra klantenservice of advies.

Koplopers in de branche op het gebied van groene bedrijfsvoering opereren zoveel mogelijk energieneutraal en stellen duurzaamheidseisen aan producten en diensten.

Tevens dragen ondernemers bij aan de overgang naar een circulaire economie waarbij de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen wordt gemaximaliseerd en afval wordt geminimaliseerd. Denk bijvoorbeeld aan optimaal hergebruik of recycling van de accu's van elektrische fietsen.

De lokale samenleving

Verduurzamen betekent ook een actieve bijdrage leveren aan de lokale samenleving. Dit kan bijvoorbeeld door een erkend leerbedrijf te zijn met een aanbod van stageplaatsen, en door actief beleid te voeren voor wat betreft het inzetten van ouderen en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Samenwerking tussen individuele retailers kan tot significante kostenreductie leiden. Denk bijvoorbeeld aan het centraliseren van de voorraad. Dit vergt wel investeringen in efficiënte ICT-systemen en een zeer goede logistieke organisatie.

Een website die goed aansluit op die van de fabrikanten is een pré. Tevens moet deze:

• goed vindbaar zijn
• gericht zijn op conversie
• mobielvriendelijk zijn
• visueel krachtig zijn (professionele fotografie, videoverslagen)

Ook is het een plus als klanten een review kunnen plaatsen.

Complexiteit in techniek neemt snel toe, vooral in de elektrische aandrijvingssystemen van de e-bikes en e-scooters. Dit vereist opleiding van personeel op zowel technisch als commercieel vlak.

De markt verjongt en de fiets is steeds vaker een lifestyleproduct. Het fietsen wordt onderdeel van een gezonde leefstijl. Dit wordt vooral zichtbaar in het woon-werkverkeer in de grote steden, waar de e-bike aan een opmars bezig is.

De consument kiest veel bewuster bij de aanschaf van de fiets, oriënteert zich vooraf online en stelt niet alleen hoge eisen aan de fiets maar ook aan de leverancier en de service. Ongeacht winkelformule of assortiment is het van belang in te zetten op de dienstverlening die daarbij hoort: vakkundige service, advies en vertrouwen.

Behoefte aan ontzorging

De consument heeft naast optimale klantbediening en beleving ook behoefte aan ontzorging. De oriëntatie en aankoop spelen zich niet alleen meer af in de winkel, maar ook op internet en via social media.

De combinatie van clicks, bricks en brand(s) speelt daarmee een belangrijkere rol in de vakhandel. In de shop maar ook op de internetsite zal aandacht moeten worden besteed aan (merk)beleving. De ontzorging van de klant zal een belangrijk issue worden voor de toekomst van de fysieke winkel.

Via het fiscale regime stimuleert de overheid duurzame mobiliteit. De focus ligt weliswaar vooral op de grootste vervuilers, het beroepsvervoer en de auto, maar de overheid heeft ook oog voor de tweewielers. Dit blijkt uit het convenant met de BOVAG en de RAI Vereniging om de aanleg van fietssnelwegen en het gebruik van de fiets voor het woon-werkverkeer te stimuleren.

Lokale maatregelen

Ook op lokaal niveau zijn er maatregelen die de branche raken, zoals subsidies voor e-scooters en milieuzones voor bromscooters. Laatstgenoemde is in Amsterdam op 1 januari 2018 in werking getreden. Brom- en snorfietsen van voor 2011 worden geweerd uit de stad (voor 4-takt scooters die niet ouder zijn dan tien jaar kunnen eigenaren een ontheffing aanvragen). Andere grote steden zoals Utrecht denken nu eenzelfde milieuzone in te gaan voeren.

Verplicht praktijkexamen bromfiets

Onder jongeren heeft de populariteit van de bromfiets te lijden onder het verplichte praktijkexamen en de mogelijkheid van 17-jarigen om via 2toDrive een autorijbewijs te halen. Werden er in 2008 nog bijna 47.000 nieuwe bromfietsen verkocht, in 2016 waren dat er nog maar ruim 17.000.