Webshops mogen straks geen betaaltoeslagen meer doorberekenen aan consumenten

Het toeslagenverbod vloeit voort uit Europese regelgeving, ook wel bekend als de PSD2-richtlijn. De richtlijn had al op 13 januari 2018 in de Nederlandse regelgeving geïmplementeerd moeten zijn. Deze deadline is niet gehaald. Dit betekent dat het op dit moment in Nederland nog niet verboden is om betaaltoeslagen door te berekenen aan klanten.

Het neemt natuurlijk niet weg dat het verstandig is om nu alvast rekening te houden met de toekomstige veranderingen. De verwachting is dat het verbod ergens in het voorjaar van 2018 van kracht wordt.

In de richtlijn staat dat lidstaten ervoor moeten zorgen dat begunstigden (de ondernemer die de betaling ontvangt) geen toeslagen meer mogen vragen voor het gebruik van enkele specifieke betaalinstrumenten. Daarbij moet het gaan om betaaltransacties met een credit- of debitcard, tussen een ondernemer en een consument. Daarnaast moet zowel de bank van de ondernemer als de bank van de consument in de EU gevestigd zijn. Dit wordt ook wel een vier-partijen-schema genoemd (ondernemer, consument en twee banken). Voor andere betaalschema’s mogen nog wel toeslagen worden doorberekend. Denk hierbij aan American Express of Diners Club, die gebaseerd zijn op een drie-partijen-schema, of een betaalvariant als AfterPay of Klarna.

Het verbod komt erop neer dat ondernemers zowel online als offline geen vergoeding meer mogen vragen aan Europese consumenten voor het gebruik van credit- of debitcards. Is de consument en zijn bank gevestigd buiten de EU, of is de klant een zakelijke partij? Dan mogen er straks gewoon nog toeslagen aan de consument worden doorberekend.

Let wel op: consumentenregelgeving vereist al langer dat alleen de daadwerkelijke kosten doorberekend mogen worden. Als ondernemer doe je er dus altijd verstandig aan om na te gaan of de hoogte van de toeslag wel kan worden gerechtvaardigd.

In de meeste nieuwsberichten wordt vooral aandacht besteed aan het rekenen van toeslagen voor het gebruik van credit- en debitcards. Het is echter zo dat elke lidstaat afzonderlijk de mogelijkheid heeft om het verbod breder te trekken. Hoewel de Nederlandse wetgever hier niet voor heeft gekozen, kan dit in andere lidstaten anders zijn. Webshops die over de grens opereren, moeten gaan inventariseren in welke gevallen en bij welke betaalmethoden wel of juist geen toeslagen in rekening mogen worden gebracht. Het zou namelijk kunnen dat in een andere lidstaat in het geheel geen betaaltoeslagen meer zijn toegestaan.

Een voor de hand liggend gevolg van het verbod is dat het aantal creditcardbetalingen toeneemt. Deze stijging zal de winst van ondernemers sterk kunnen drukken omdat zij de kosten niet meer mogen doorberekenen. Om winstverlies te compenseren kan de betaaltoeslag worden verwerkt in de prijzen van producten en diensten. Ook is het mogelijk dat ondernemers besluiten om bepaalde dure betaalmethoden niet meer aan te bieden.

Het is niet aannemelijk dat partijen als VISA en Mastercard de kosten die zij rekenen aan de ondernemers direct zullen verlagen. Wel is het zo dat door deze stijging ondernemingen een sterkere onderhandelingspositie verkrijgen tegenover deze aanbieders. Het wordt dan een kwestie van dreigen met ‘verlaag de prijzen, want anders kiezen wij voor de goedkopere innovatieve betaaldiensten’.

Webshops maken veelal gebruik van een payment service provider (PSP). De vraag is nu welke rol voor deze PSP’s is weggelegd in het licht van de nieuwe regelgeving. Uiteraard is het goed informeren van klanten over deze gewijzigde regelgeving op zijn plaats.

Daarnaast zou het mooi zijn als PSP’s technische oplossingen gaan aanbieden waarmee ondernemers kunnen controleren of zij wel of geen toeslagen mogen doorberekenen voor een bepaalde betaalmethode in een bepaald land. In deze technologie kan dan bijvoorbeeld worden verwerkt dat er wel kosten worden doorberekend als tijdens het bestelproces blijkt dat de klant niet uit EU komt, of als het een zakelijke klant betreft. PSP Adyen lijkt een dergelijke technische oplossing inmiddels aan te bieden.

Betaaltoeslagen voor credit- en debitcardbetalingen mogen zeer binnenkort dus niet meer aan de consument worden doorberekend. Ondernemers doen er daarom verstandig aan om nu alvast te inventariseren welke aanpassingen noodzakelijk zijn. In het bestelproces, maar ook op de informatieve pagina’s.